Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία: Οδός Ναυαρίνου

Δρόμοι της Καλαμάτας που τους διασχίζουμε καθημερινά. Έχουμε αναρωτηθεί πότε όμως που οφείλουν το όνομα τους; Σε αυτή τη σειρά δημοσιεύσεων θα επιχειρήσουμε να αποτυπώσουμε σε μεγάλο ποσοστό τον χάρτη των οδών της πόλης, ερμηνεύοντας τα ονόματα τους, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις είναι εύκολο και σαφές να εξηγηθούν αλλά σε άλλες είναι ιδιαίτερα δύσκολη και μπερδεμένη η ερμηνεία τους.

Ακόμη και σε επίσημα έγγραφα του Δήμου δεν διευκρινίζεται επακριβώς η προέλευση της ονοματοδοσίας ορισμένων δρόμων. Επίσης, ορισμένοι δρόμοι έχουν αλλάξει όνομα στο πέρασμα του χρόνου, κάτι το οποίο παραμένει άγνωστο στους περισσότερους από εμάς. Τέλος, είναι σύνηθες το φαινόμενο ένας δρόμος να έχει ένα όνομα το οποίο να παραπέμπει σε πολλά πρόσωπα ή γεγονότα, ως αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλαπλές ερμηνείες για την ονοματοδοσία του.

Παρακάτω θα μιλήσουμε για την οδό Ναυαρίνου. Ακολουθεί, λοιπόν, η προέλευση του ονόματος του εν λόγω δρόμου:

Αφιερωμένη στη μεγάλη ναυμαχία που διεξήχθη στο όρμο του Ναβαρίνου στις 20 Οκτωβρίου 1827 και σήμανε την απελευθέρωση της Ελλάδας από τον τουρκικό ζυγό και παράλληλα άνοιξε, το δρόμο για τη δημιουργία του ελληνικού κράτους.

Ας τοποθετήσουμε τα γεγονότα σε μία σειρά.

Με την υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου καθορίζεται μία μορφή ανεξαρτησίας της Ελλάδος πάνω στη βάση της αρχής των εθνοτήτων. Και ο σουλτάνος υποχρεώνεται να σταματήσει τις εχθροπραξίες απέναντι στους Έλληνες. Εγγυήτριες δυνάμεις τίθενται η Αγγλία, η Γαλλία και η Ρωσία και αποστέλλουν ναυτικές δυνάμεις για την παρακολούθηση, εάν θα εφαρμοσθούν οι όροι και από τους δύο αντιμαχόμενους (Έλληνες και Τούρκους). Επίσης και οι τρεις ναύαρχοι ο Άγγλος Κόδριγκτον, ο Γάλλος Δεριγνύ και ο Ρώσος Χέυδεν μέσα στις εντολές που είχαν να εκτελέσουν, ήταν μέχρι και η επιβολή της ανακωχής ακόμη και με την χρήση των όπλων, εάν παραστεί ανάγκη. Παράλληλα οι πρέσβεις των τριών εγγυητριών δυνάμεων, έχουν επιδόσει συστάσεις στον Σουλτάνο και στον Μωχάμετ Άλυ πασά της Αιγύπτου, όπως απομακρύνουν τον στρατό τους και τα καράβια τους από την Πελοπόννησο.

Δεν εισακούσθηκαν αντιθέτως, από το λιμάνι της Μεθώνης καράβια έφευγαν φορτωμένα, με γυναικόπαιδα από το Μεσολόγγι, για τα σκλαβοπάζαρα της Αλεξάνδρειας. Επίσης φορτώματα με κομμένα κεφάλια έφευγαν για την Κωνσταντινούπολη, ως πειστήρια της μεγάλης νίκης. Ο δε Ιμπραήμ έχει δώσει εντολή στα βοηθητικά σώματα του Αιγυπτιακού στρατού και έχουν κοπεί, από την Μεσσηνία και τις γύρω περιοχές, 60.000 συκές, 25.000 ελαιόδεντρα και έχει εκριζωθεί παντός είδους καρποφόρου δένδρου. Παράλληλα, καταφθάνει και ελλιμενίζεται στον όρμο του Ναβαρίνου μεγάλος αριθμός από καράβια του τουρκοαιγυπτιακού στόλου. Όλα τα ανωτέρω και κάποιες μικρό αψιμαχίες ανάγκασαν τους τρεις Ναυάρχους να μην μείνουν απαθής, αλλά να εισέλθουν στον όρμο του Ναβαρίνου και να ζητήσουν εξηγήσεις.

Με την είσοδο των συμμαχικών πλοίων στον όρμο, ο Κόδριγκτον έλαβε μήνυμα, ότι “ο Ιμπραήμ δεν είχε δώσει την άδεια για να εισέλθει ο συμμαχικός στόλος στο λιμάνι”, αυτός απάντησε ότι “δεν ήλθε για να λάβει διαταγές αλλά για να δώσει”. Ένα “τυχαίο γεγονός”, όπως το χαρακτηρίζουν αρκετοί ιστορικοί της ναυμαχίας του Ναυαρίνου έπαιξε το ρόλο του “μοιραίου γεγονότος”.

Μια βρετανική λέμβος με σημαία κήρυκος προσέγγισε ένα αιγυπτιακό πυρπολικό με σκοπό να του ζητήσει να απομακρυνθεί. Οι Αιγύπτιοι πυροβόλησαν πρώτοι και σκότωσαν τον αξιωματικό που επέβαινε στην λέμβο. Ακολούθησε ανταλλαγή πυροβολισμών και σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν οι περισσότεροι ναυτικοί μέσα στην λέμβο. Παρόμοιο επεισόδιο έγινε και σε άλλο σημείο. Ο Κόδριγκτον παράλληλα στέλνει τον Έλληνα πλοηγό Πέτρο Μικέλη να ζητήσει από τον Αιγύπτιο ναύαρχο να παραμείνει ουδέτερος. Αφού παρέδωσε το μήνυμα και επέστρεφε στη λέμβο δέχθηκε εν ψυχρώ πυροβολισμό από Τούρκο ναυτικό, ο οποίος διέκρινε ότι ο απεσταλμένος του Άγγλου ναυάρχου ήταν Έλληνας.

Ο Δεριγνύ από την πλευρά του ζήτησε από την πλησίον του Αιγυπτιακή φρεγάτα να μην ανοίξει πυρ. Ωστόσο, η ένταση δεν ήταν δυνατόν πλέον να ελεγχθεί. Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος, κρίνοντας ότι έχει υπεροχή άνοιξε πυρ κατά των συμμαχικών πλοίων και η ναυμαχία άρχισε σε όλη τη διάταξη των πλοίων. Ο τουρκοαιγυπτιακός στόλος υπερτερούσε αριθμητικά και ταυτόχρονα υποστηριζόταν από πυροβόλα των γύρω φρουρίων. Σε κρίσιμη στιγμή της ναυμαχίας μπαίνει στο λιμάνι ο Ρωσικός στόλος αποτελούμενος από οκτώ πλοία. Μέχρι το απόγευμα τα πλείστα των τουρκοαιγυπτιακών πλοίων είχαν καταστραφεί ή παραδοθεί. Οι απώλειες των Οθωμανών υπολογίζονταν σε 6.000 ενώ μόνο πάνω στην τουρκική και αιγυπτιακή ναυαρχίδα οι νεκροί και οι τραυματίες ήταν περίπου 1.000.

Από τη συμμαχική πλευρά οι νεκροί και τραυματίες ήταν 654 άνδρες εκ των οποίων 272 Βρετανοί, 184 Γάλλοι και 198 Ρώσοι. Ο Δεριγνύ ανέφερε ότι “στην ιστορία δεν υπήρξε μεγαλύτερη καταστροφή στόλου”. Την επομένη ημέρα οι σύμμαχοι απαίτησαν από τον Ιμπραήμ, που στο μεταξύ είχε καταφύγει στα βουνά της Μεσσηνίας, να υψώσει λευκή σημαία σε όλα τα φρούρια με την απειλή ότι αν ριχτεί έστω και ένας πυροβολισμός θα θεωρηθεί ως κήρυξη πολέμου. Οι Οθωμανοί αποδέχτηκαν και υπεγράφη ανακωχή πάνω στην ναυαρχίδα του Κόδριγκτον.

Η ονοματοθεσία ορίζεται με την απόφαση 458/1939 του Δήμου.

Δείτε τον δρόμο στον χάρτη

Ευχαριστούμε τον Βασίλη Χρυσαΐδη για τις πληροφορίες.

Δείτε επίσης:

Ελλαδικό