Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία: Οδός Γιαννάκη Γκρίτζαλη

Δρόμοι της Καλαμάτας που τους διασχίζουμε καθημερινά. Έχουμε αναρωτηθεί πότε όμως που οφείλουν το όνομα τους; Σε αυτή τη σειρά δημοσιεύσεων θα επιχειρήσουμε να αποτυπώσουμε σε μεγάλο ποσοστό τον χάρτη των οδών της πόλης, ερμηνεύοντας τα ονόματα τους, τα οποία σε κάποιες περιπτώσεις είναι εύκολο και σαφές να εξηγηθούν αλλά σε άλλες είναι ιδιαίτερα δύσκολη και μπερδεμένη η ερμηνεία τους.

Ακόμη και σε επίσημα έγγραφα του Δήμου δεν διευκρινίζεται επακριβώς η προέλευση της ονοματοδοσίας ορισμένων δρόμων. Επίσης, ορισμένοι δρόμοι έχουν αλλάξει όνομα στο πέρασμα του χρόνου, κάτι το οποίο παραμένει άγνωστο στους περισσότερους από εμάς. Τέλος, είναι σύνηθες το φαινόμενο ένας δρόμος να έχει ένα όνομα το οποίο να παραπέμπει σε πολλά πρόσωπα ή γεγονότα, ως αποτέλεσμα να υπάρχουν πολλαπλές ερμηνείες για την ονοματοδοσία του.

Παρακάτω θα μιλήσουμε για την οδό Γιαννάκη Γκρίτζαλη. Ακολουθεί, λοιπόν, η προέλευση του ονόματος του εν λόγω δρόμου:

Αφιερωμένη στον ήρωα Γιαννάκη Γκρίτζαλη, που γεννήθηκε το 1791 στο Ψάρι Τριφυλίας. Πατέρας του ήταν ο Δημήτρης Γκρίτζαλης, αλλά δυστυχώς ορφάνεψε σε πολύ μικρή ηλικία. Η μητέρα του Αρετή ήταν από το οικογενειακό δένδρο των Ντρέδων. Το 1818 μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και λίγο πριν την επανάσταση, παντρεύτηκε την κόρη του Μητροπέτροβα.

Η συμμετοχή και η συνεισφορά του, κατά τα πρώτα χρόνια του αγώνα της παλιγγενεσίας, είναι γνωστή και ιστορικά τεκμηριωμένη. Ήταν παρών στο Βαλτέτσι, στην Άλωση της Τριπολιτσάς και τα Δερβενάκια, σε ηλικία 32 ετών ονομάστηκε χιλίαρχος το 1823. Η συμπεριφορά του ήταν αγνή και άδολη. Μετά την απελευθέρωση αποτραβήχτηκε χωρίς μισθό, τιμές ή διακρίσεις στο Ψάρι, αλλά βλέποντας την κατάντια της χώρας του, (χαρακτηριστικό είναι ότι μόνο ένας στους έξι Έλληνες είχε δική του γη και μόνο ο ένας στους τέσσερις δικό του ζώο και ο καλλιεργητής της εθνικής γης πλήρωνε ποσοστό 15% ως ενοίκιο για τη γη και επιπλέον 10% ως φόρο της δεκάτης, που είχε από πάνω και τις αυθαιρεσίες των εισπρακτόρων).

Όλα τα παραπάνω τον οδήγησαν το 1834 να ξεκινήσει εξέγερση με αιτήματα να απελευθερωθούν,ο Κολοκοτρώνης και ο Πλαπούτας που ήταν φυλακισμένοι, να αποδοθεί σύνταγμα στον λαό, να αποκατασταθούν οι αγωνιστές του ’21, να σταματήσει η οικονομική εξαθλίωση των αγροτών, και οι καταχρήσεις της εκτελεστικής και δικαστικής εξουσίας. Μαζί με τον Μητροπέτροβα τον Αναστάσιο Τσαμαλή και άλλους, κυρίευσαν την Κυπαρισσία, τότε πρωτεύουσας του νομού, κατέλαβαν το Νησί (Μεσσήνη), την Ανδρίτσαινα, τη Μεγαλόπολη και πολύ λαός άρχισε να συσπειρώνετε γύρω τους.

Στη σύγκρουση όμως που δόθηκε στις 7 Αυγούστου στο χωριό Σούλου έξω από τη Μεγαλόπολη, ηττήθηκαν οι επαναστάτες και ο Γιαννάκης Γκρίτζαλης πληγωμένος, παραδόθηκε. Το έκτακτο Στρατοδικείο που συνεδρίασε στην Κυπαρισσία, καταδίκασε σε θάνατο το Γιαννάκη Γκρίτζαλη. Η ποινή εκτελέστηκε ταχύτατα και πριν περάσουν δυο ώρες από την απόφαση, ο Γκρίτζαλης σωριάστηκε νεκρός τον Σεπτέμβριο του 1834.

Τα τελευταία του λόγια ήταν “‘Άδικα πεθαίνω, αδέρφια, γύρεψα τα δίκια των Ελλήνων”. Το οξύμωρο της υπόθεσης, είναι ότι λίγες ώρες μετά την εκτέλεση του έφθασε η απονομή χάριτος. Δυστυχώς για την ιστορία, οι συνέπειες της εξέγερσης ήταν αρκετά δυσάρεστες για την Τριφυλία και ιδιαίτερα για τα Σουλιμοχώρια που περιθωριοποιήθηκαν, ενώ η προσφορά τους κατά τη διάρκεια του αγώνα, ήταν πολύ μεγάλη.

Η ονοματοθεσία ορίζεται με την απόφαση 518/2010 του Δήμου.

Δείτε τον δρόμο στον χάρτη

Ευχαριστούμε τον Βασίλη Χρυσαΐδη για τις πληροφορίες.

Δείτε επίσης:

Ελλαδικό