Μουσική! Ίσως η πιο διαδεδομένη και πιο “προσιτή” μορφή τέχνης από πολλές απόψεις. Τα πάντα, άλλωστε, κατά μία έννοια, είναι μουσική. Για σκεφτείτε το λίγο καλύτερα αυτό ή μάλλον για προσπαθήστε να ακούσετε μέσα από τα… “αυτιά” ενός μουσικού και θα καταλάβετε τι εννοούμε! Κιθάρα! Ένα σύγχρονο μουσικό όργανο που δεν νομίζουμε ότι χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις.
Παρόλα αυτά, όταν συναντήσαμε τον Αντώνη Κουφουδάκη, μία από τις πρώτες ερωτήσεις που του κάναμε ήταν “Γιατί κιθάρα;”. Ναι, δεν είναι και η πιο ευφάνταστη ερώτηση αλλά σίγουρα η πιο αναμενόμενη. Και η απάντηση; Κιθάρα. Όχι ως αυτοσκοπός αλλά ως μέσο για να πλησιάσουμε την τέχνη του ήχου, τη μουσική! Άρα, λοιπόν, θα μπορούσε να είναι και ένα άλλο μουσικό όργανο. Η παιδική ηλικία συνειδητά ή μη, λόγω του ηχοχρώματος αλλά και της σύνδεσης του οργάνου με τη συνοδεία της φωνής και μια πιο παρεΐστικη διάθεση, διάλεξε κιθάρα! Όσοι γνωρίζουν τον Αντώνη μάλλον περίμεναν την απάντηση αυτή.
Αλλά μην σας μπερδεύουμε άλλο. Ας πάρουμε, λοιπόν, τα πράγματα από την αρχή. Η Καλαμάτα μπορεί να υπερηφανεύεται για πολλά. Ένα μέσα σε όλα, είναι σίγουρα τα παιδιά της. Ανάμεσα σε αυτά και ο Αντώνης Κουφουδάκης, καθηγητής κιθάρας με πολλές σπουδές στη μουσική αλλά και στη… γεωλογία.
Είναι απόφοιτος του Μουσικού Σχολείου Καλαμάτας και του Τμήματος Γεωλογίας και Γεωπεριβάλλοντος του ΕΚΠΑ. Το 2006 έλαβε το δίπλωμα του στη κιθάρα με Άριστα παμψηφεί και Α’ Βραβείο από το Ωδείο Φίλιππος Νάκας και το 2015 ολοκλήρωσε το μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου στην ειδίκευση της κιθάρας με Άριστα. Είναι καθηγητής κλασικής κιθάρας του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας από το 2008 και παράλληλα καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας. Με το οποίο θα ξεκινήσουμε τη συζήτησή μας…
Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας. Πως προέκυψε η ιδέα;
Το πρώτο Φεστιβάλ Κιθάρας πραγματοποιήθηκε το 2012. Ήταν μια ιδέα του τότε διευθυντή του Δημοτικού Ωδείου Καλαμάτας, Διονύση Μαλούχου, τωρινού διευθυντή του Τρίτου Προγράμματος. Ενώ συνέβαιναν διάφορα πράγματα για άλλα μουσικά όργανα στην πόλη της Καλαμάτας, η κιθάρα ήταν λίγο έξω από το κάδρο των στάνταρ εκδηλώσεων του ωδείου.
Ο όρος “φεστιβάλ” πιστεύεις ότι είναι δόκιμος; Ειδικά όταν βλέπουμε διάφορες κατά καιρούς εκδηλώσεις να χαίρουν αυτού του τίτλου.
Ο όρος “φεστιβάλ” μπορεί να είναι λίγο βαρύς για δρώμενα που συμβαίνουν στην επαρχία αλλά σίγουρα δεν είναι άστοχος. Κάπως έπρεπε να το ονομάσουμε, άλλωστε! Μπορούσαμε να το πούμε, για παράδειγμα, “γιορτή της κιθάρας”. Είναι αλήθεια ότι έχει γίνει μια έκρηξη με τα φεστιβάλ κιθάρας σε όλη την Ελλάδα, σχεδόν σε κάθε χωριό μπορεί να συναντήσεις τον όρο, ενώ πολλά από αυτά είναι χαμηλού επιπέδου.
Πιστεύω, βέβαια, πως εμείς δικαίως έχουμε κρατήσει αυτόν τον τίτλο, γιατί και η πόλη το έχει αγκαλιάσει – το κοινό της Καλαμάτας γεμίζει τις αίθουσες στις συναυλίες του φεστιβάλ αλλά και οι προσωπικότητες που έρχονται είναι προσωπικότητες που παίζουν σχεδόν αποκλειστικά σε διεθνή φεστιβάλ κιθάρας. Οπότε είναι πολύ μεγάλη τιμή για εμάς να έρχονται σε ένα επαρχιακό φεστιβάλ, δίνοντας ένα μεγαλύτερο κύρος σε αυτό που κάνουμε.
Το Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας είναι ένας πολύ επιτυχημένος θεσμός που διοργανώνεται στην Καλαμάτα τα τελευταία έξι χρόνια. Συνολικά περιλαμβάνει διαγωνισμούς συναυλίες, σεμινάρια και παράλληλες δράσεις εκπαιδευτικού περιεχομένου που αφορούν την κιθάρα. Ολοκληρώνεται πάντα τον Απρίλιο με την απονομή των βραβείων του διαγωνισμού και ρεσιτάλ των διακριθέντων μαθητών.
Σε επίπεδο συμμετοχών που βρίσκεται το φεστιβάλ;
Οι συμμετοχές των διαγωνιζόμενων είναι περίπου 25 κάθε χρόνο.
Οι διαγωνιζόμενοι είναι από την Καλαμάτα;
Οι περισσότερα ναι. Ωστόσο υπάρχουν συμμετέχοντες και από την Αθήνα και από άλλες περιοχές της Πελοποννήσου. Δύσκολα μπορεί κάποιος να παρακινηθεί από πιο μακριά αν λάβει κανείς υπόψιν του το πλήθος των διαγωνισμών κιθάρας που πραγματοποιούνται και σε άλλες πόλεις. Ας μην ξεχνάμε ότι υπάρχει και το Διεθνές Φεστιβάλ Κιθάρας Βόλου.
Αυτό που κάνει το φεστιβάλ της Καλαμάτας σημαντικό;
Η κιθάρα έχει αποκτήσει κοινό στην Καλαμάτα. Υπάρχει κόσμος δηλαδή που περιμένει πως και πως να έρθει να παρακολουθήσει, να συμμετέχει, να ακούσει τα masterclass… Υπάρχουν παιδιά που μέσα από το Φεστιβάλ αγάπησαν την κιθάρα και προχωρούν στις σπουδές τους σε επίπεδο πτυχίου και διπλώματος. Κερδίζοντας βραβεία όχι μόνο στην Καλαμάτα αλλά και σε άλλες αντίστοιχες διοργανώσεις. Και εμείς οι ίδιοι, βέβαια, και εγώ προσωπικά, κρατάμε ζεστό το ενδιαφέρον μας για το διάβασμα, για την ενημέρωση όσον αφορά το αντικείμενο, που ξέρουμε πως λειτουργεί όλο αυτό για τους δασκάλους. Αν δεν έχεις κίνητρο, μπορεί πολύ εύκολα να βουλιάξεις στα ίδια και στα ίδια. Δηλαδή αν δεν έχεις μία ενεργή και συνεχή ενημέρωση, ενδέχεται να μείνεις πίσω και να γίνεις ως δάσκαλος και εσύ μουσειακό είδος.
Και κάπως έτσι, η κουβέντα μας οδηγήθηκε στον χώρο που κάνει τα μαθήματά του ο Αντώνης, το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας. Για το οποίο συγκεκριμένα μας ανέφερε κάτι πολύ ενδιαφέρον…
Το Δημοτικό Ωδείο Καλαμάτας είναι το στολίδι της πόλης, ένα από τα καλύτερα που έχουμε στην Ελλάδα. Οι εκδηλώσεις είναι πάρα πολλές και υψηλού επιπέδου. Αυτό δεν ισχύει μόνο για την τάξη της κιθάρας αλλά για τα περισσότερα από τα μουσικά όργανα που μπορεί κάποιος να διαλέξει. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον διευθυντή του ωδείου, Στάθη Γυφτάκη και την αγάπη των πολιτών.
Τι είναι αυτό που ξεχωρίζεις στο κομμάτι της διδασκαλίας;
Την αληθινή σχέση με τους μαθητές μου, δίνοντας μεγάλη βάση στο συναισθηματικό κομμάτι της διδασκαλίας. Το διδακτικό κομμάτι έχει ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον όταν συνδυάζεται με το σολιστικό. Είναι, βέβαια, εξαιρετικά δύσκολο αυτά τα δύο να συνυπάρξουν, όχι, όμως, ακατόρθωτο.
Να σημειώσουμε εδώ, και αυτό το λέμε με βεβαιότητα, ότι δεν είναι ένας καθηγητής απόμακρος και αποστειρωμένος, αλλά ένας δάσκαλος που κάθε παιδί θα ήθελε να έχει. Σκοπός του είναι κάθε παιδί να αγαπήσει την κλασική κιθάρα και κατ΄επέκταση την κλασική μουσική. Να αγαπήσει στην ουσία τη μουσική. Να βρει ένα νόημα, μια ωραία ιστορία που κάθε μουσικό κομμάτι εμπεριέχει και να κτίσει τη μουσική σχέση μαζί του.
Έχεις μαθητές όλων των ηλικιών;
Είναι αλήθεια. Οι μαθητές μου είναι από όλες τις ηλικίες, σαν τα επιτραπέζια παιχνίδια, από 6 μέχρι και …70 ετών. Το μάθημα της κιθάρας, βέβαια, είναι ατομικό γιατί οι δεξιότητες του κάθε ανθρώπου είναι διαφορετικές.
Γιατί, όμως, κάποιος να έρθει στο ωδείο;
Μέσα από τη διαδικασία εκμάθησης ενός οργάνου, μόνο πλεονεκτήματα μπορούν να προκύψουν.
Ποια είναι αυτά;
Καταρχάς, ο ρυθμός. Το να έχει κάποιος καλό ρυθμό δεν τον βοηθάει μόνο σε ένα μουσικό κομμάτι αλλά και στο να γράφει, να διαβάζει, να περπατάει, ακόμη και να αναπνέει με ρυθμό… Ο ρυθμός είναι μία φυσιολογική λειτουργία της ζωής που δεν μπορεί να στη μάθει κανένα άλλο αντικείμενο πέρα από την τέχνη της μουσικής. Επίσης, η κοινωνικοποίηση μέσα από την τέχνη, η οποία είναι μια πολύ ιδιαίτερη διαδικασία. Οι μαθητές που έρχονται ωδείο, για παράδειγμα, δεν είναι απλώς ότι γνωρίζονται μεταξύ τους και ίσως “αύριο” κάνουν και καλή παρέα αλλά κάνουν καλή παρέα παίζοντας, δημιουργώντας μουσικά σύνολα, βάζοντας έτσι μεράκι, αγάπη και ενέργεια από κοινού σε αυτό που κάνουν…
Είναι ένας τρόπος να εκφραστείς, σωστά;
Μπορεί μέσα από την τέχνη της μουσικής να εκφράσουμε τα συναισθήματά μας. Μπορεί και με άλλους τρόπους, αλλά σίγουρα με τη μουσική δεν έχεις άλλη επιλογή. Δεν γίνεται να κρυφτείς πίσω από την κιθάρα, μαθαίνεις κιθάρα, πιάνο, οτιδήποτε… για να μοιραστείς αυτό που θέλεις να εκφράσεις… Κι αν όχι στη σκηνή, αυτό μπορείς να το κάνεις οπουδήποτε. Σε βάζει σε μία εξωστρέφεια. Επιπλέον, μέσα από αυτή τη διαδικασία μαθαίνεις να είσαι ειλικρινής με αυτό που κάνεις, να λειτουργείς με σεβασμό και να μπαίνεις στην ανάγνωση ενός μουσικού κειμένου σε βάθος. Επίσης, μαθαίνεις μία γλώσσα που είναι κοινή για όλον τον κόσμο. Δεν είναι αυτοσκοπός, λοιπόν, το “πηγαίνω στο ωδείο για να πάρω το χαρτί” και πρέπει να ξεφύγουμε από αυτή τη διαδικασία.
Η μουσική είναι ένας τρόπος έκφρασης, μια μορφή επικοινωνίας ακόμη και μεταξύ ανθρώπων που δεν ομιλούν την ίδια γλώσσα, αλλά χρησιμοποιήσουν ως γλώσσα τους τη… μουσική και ο Αντώνης τελικά το γνωρίζει καλά αυτό.
Να σημειώσουμε ότι σε λίγες ημέρες πρόκειται να ανακοινωθεί το πρόγραμμα του 7ου Φεστιβάλ Κιθάρας Καλαμάτας. Είμαστε εν αναμονή.
Φωτογραφίες για το “Kalamata IN”: Κάλλι Κολόζη
Δείτε επίσης
«Κουβέντα» με τον Ανδρέα και τον Κώστα για τα Σχολεία Τουρισμού!
Η Δρ. Ξένη Αραπογιάννη μάς ξεναγεί στην Αρχαία Θουρία (συνέντευξη-φωτογραφίες)
Νινέτα Σωτηράκη: «Η Βιβλιοθήκη οφείλει να αναπνέει μαζί με την κοινωνία»
«Κουβέντα» με τον Ηλία Σκενδερίδη για το In Situ Facebook stories
