Κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου η Καλαμάτα γιορτάζει την πολιούχο της, την Παναγία την Υπαπαντή. Χιλιάδες προσκυνητές από όλη την Ελλάδα συρρέουν στον Μητροπολιτικό ιερό ναό για να προσκυνήσουν την εικόνα της Παναγίας της Υπαπαντής!
H Ιερή Εικόνα της Παναγίας Υπαπαντής βρέθηκε επί τουρκοκρατίας, θαμμένη και μισοκαμένη, με αλλοιωμένα τα πρόσωπα της Θεομήτορος και του Xριστού, στα ερείπια μικρής Εκκλησίας, κατεστραμμένης από τους Τούρκους (πιθανόν το 1770), που χρησιμοποιούσαν οι κατακτητές ως στάβλο. Στο χώρο αυτό, νοτιοανατολικά του υπάρχοντος Μητροπολιτικού και Καθεδρικού Ιερού Ναού, κτίστηκε και καταστράφηκε επανειλημμένα η αφιερωμένη στην Παναγία την Υπαπαντή Εκκλησία.
O σημερινός μεγαλοπρεπής Μητροπολιτικός και Καθεδρικός Ναός, που θεμελιώθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1860 και εγκαινιάστηκε στις 19 Αυγούστου 1873, έπαθε ζημιές με τους σεισμούς του 1886 και του 1986, οι οποίες αποκαταστάθηκαν, ενώ απειλήθηκε από πυρκαγιά στις 2 Φεβρουαρίου του 1914. Τότε η Ιερή Εικόνα έπαθε σοβαρές βλάβες, οι οποίες επανορθώθηκαν για δεύτερη φορά, μετά τις διορθωτικές επεμβάσεις που είχαν γίνει ύστερα από την ανεύρεσή της.
H λιτάνευση της Εικόνας έγινε για πρώτη φορά το 1841, για την αντιμετώπιση κάποιας επιδημίας βαριάς μορφής (πιθανολογείται ότι ήταν πανώλη), που είχε πλήξει την πόλη. Καθιερώθηκε, όμως, η λιτάνευση να γίνεται κάθε χρόνο, την ημέρα της γιορτής, το έτος 1884.
Ας θυμηθούμε, όμως, τους εορτασμούς της Παναγίας της Υπαπαντής καθώς και τη λιτάνευση της Ιεράς Εικόνας σε κεντρικούς δρόμους της πόλης μέσα από φωτογραφίες του παρελθόντος
Ας δούμε την προσέλευση του κόσμου, την εκκλησία αλλά και την πόλη στο πέρασμα του χρόνου!
1940
Ο μητροπολιτικός ναός της Υπαπαντής το βράδυ της Αναστάσεως, γύρω στα 1940.
Η φωταγώγηση του ναού έγινε για πρώτη φορά στην εορτή της Υπαπαντής, το 1938. “Ως είχομεν προαναγγείλει οι επίτροποι του Μητροπολιτικού Ναούκατά σύστασιν του Νομάρχου κ. Παπαδήμα, συνεπλήρωσαν την εξωτερικήν φωταγώγησιν του περικαλλούς ναού, ένθα ανάκειται η σεπτή και θαυματουργόςεικών της Θεομήτορος. Η φωταγώγησις υπήρξεν καταπληκτικώς μεγαλοπρεπής. Το θέαμα ήτο αληθώς φαντασμαγορικόν. Αι χιλιάδες των προσκυνητώνέκθαμβοι ητένιζον τον Μητροπολιτικόν Ναόν μας, ομολογούντες ότι τοιαύτην όψιν μεγαλοπρεπή ουδείς άλλος ναός εντός της Ελλάδος παρουσιάζει.Η προσέλευσις προσκυνητών εξηκολούθησε καθ’ όλην την νύκτα.” Εφ.Σημαία, 3 Φεβρουαρίου 1938
1947
Λιτανεία κατά την εορτή της Υπαπαντής, 2 Φεβρουαρίου 1947, ενώ μαίνεται ο Εμφύλιος και οι πληγές της Κατοχής δεν έχουν ακόμη επουλωθεί, η πόλη προσπαθεί να βρει τους ρυθμούς της.Το 1947 παραβρέθηκε στην εορτή της Υπαπαντής ο αρχηγός των Εθνικών Φιλελευθέρων και υπουργός Δημοσίων Έργων στην κυβέρνηση ∆ημ. Μαξίμου, Στυλιανός Γονατάς. Στη φωτογραφία η θρησκευτική πομπή μόλις ξεκινά από την οδό Υπαπαντής. Στην πρώτη σειρά διακρίνονται οι Μητροπολίτες Μεσσηνίας Χρυσόστομος ∆ασκαλάκης, Αττικής και Μεγαρίδος Ιάκωβος, Πατρών Θεόκλητος και ΖιχνώνΚύριλλος και ακολουθούν οι επίσημοι. Αριστερά, οι παλαιές οικίες με τις κεραμοσκεπές κατεδαφίστηκαν στη δεκαετία του 1950 για τη διεύρυνση της πλατείας του μητροπολιτικού ναού.
Λιτανεία κατά την εορτή της Υπαπαντής, οδός Αριστομένους, 2 Φεβρουαρίου 1947. Τα λευκοφορεμένα κορίτσια με τα κάνιστρα ανθέων σε άψογο σχηματισμό προηγούνται της πομπής.
Λιτανεία κατά την εορτή της Υπαπαντής, οδός Φαρών, 2 Φεβρουαρίου 1947. Πολλά κατεστραμμένα και ερειπωμένα κτήρια κατά μήκος της οδού μαρτυρούν το πρόσφατο κατοχικό παρελθόν και την ανέχεια της πρώτης μεταπολεμικής περιόδου.
1948
Λιτανεία κατά την εορτή της Υπαπαντής, οδός Ταϋγέτου (Καίσαρη), 2 Φεβρουαρίου 1948. Οι Μητροπολίτες Μεσσηνίας Χρυσόστομος ∆ασκαλάκης και Ηλείας Γερμανός, ακολουθούν την εικόνα. Πάνω αριστερά διακρίνεται το τύμπανο του υπό ανέγερση ναού των Αγίων Ταξιαρχών.
1950
Λιτανεία κατά την εορτή της Υπαπαντής, δεκαετία 1950. Ο Μητροπολίτης Χρυσόστομος ∆ασκαλάκης προΐσταται της λιτανείας, η οποία περνά μπροστά από την ανατολική πλευρά του παλαιού Επισκοπείου, στην οδό Φάριος (προέκταση της οδού Φαρών).
1951
Λιτανεία κατά την εορτή της Υπαπαντής, οδός Ταϋγέτου (Καίσαρη), 2 Φεβρουαρίου 1951. Στην εφ.Τα Νέα(3 Φεβρουαρίου 1951) παρατίθεται η εξής περιγραφή: “Όταν η Εικών έκαμψε προς την οδόν Ταϋγέτου, άρχισε να πέφτη ελαφρά βροχή.Αναρίθμητες ομπρέλες άνοιξαν ενώ τα υπόστεγα εγέμισαν ασφυκτικά. Αργότερα η βροχή εκόπασε και ο λαός κατώρθωσε να παρακολουθήση μέχρι της Εκκλησίας την Εικόνα.”
Στα δεξιά, το Ζουμπούλειο (πρώην πολυκλινική του ιατρού Κων. Ζουμπούλη) στεγάζει για τελευταίο σχολικό έτος την Εμπορική Σχολή. Από το Σεπτέμβριο αυτού του έτους η σχολή θα μεταφερθεί σε οικία στη Φραγκόλιμνα.
1970
Θεμελίωση του νέου κτηρίου της Φιλαρμονικής, 2 Φεβρουαρίου 1970. Στην οδό Υπαπαντής, έχει αναρτηθεί πανό με αφορμή την επίσκεψη του Ιωάννη Λαδά, το οποίο γράφει: “Συν[ταγματάρ]χαΛαδά συκοπ[αραγω]γοί Ελλάδος εις το πλευρό σας.” Το καθεστώς επιθυμούσε να δείξει φιλαγροτική πολιτικήμε τη διαγραφή των χρεών των αγροτών και την εκτέλεση οδικών και εγγειοβελτιωτικών έργων στην ύπαιθρο.
2015
Με λαμπρότητα και κάθε επισημότητα η πόλη της Καλαμάτας γιορτάζει σήμερα Δευτέρα 2 Φεβρουαρίου την πολιούχο της, Παναγία Υπαπαντή, στον ομώνυμο μητροπολιτικό ναό, παρά τα άσχημα καιρικά φαινόμενα.
2016
Πλήθος πιστών έδωσε το παρών δείχνοντας ότι η Καλαμάτα δεν ξεχνά τις παραδόσεις της παρά τους δύσκολους καιρούς που διανύουμε.
Πληροφορίες απο το: www.gak.mes.sch.gr
Δείτε επίσης:
Πως βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας της Υπαπαντής στην Καλαμάτα;
Το πρόγραμμα εορτασμού της Υπαπαντής στην Καλαμάτα
Ο δρόμος έχει τη δική του ιστορία: Οδός Υπαπαντής
