Από τη στιγμή που οι ειδικοί της δημόσιας υγείας συνιστούν τη χρήση μάσκας και οι κυβερνήσεις την επέβαλαν, η μεταξύ μας επικοινωνία παρουσιάζει αρκετές δυσκολίες.
Όταν μιλάτε με κάποιον άλλο… μασκοφόρο, αυτό που βλέπετε με αυτό που ακούτε δεν ταυτίζεται, η συνομιλία γίνεται με κάποια δυσκολία, ενώ τα φαινόμενα παρερμηνειών είναι συχνά.
Κατά συνέπεια, ο εγκέφαλος μπορεί να προσπαθήσει να σας πείσει ότι ακούτε κάτι που δεν έχει ειπωθεί, μια κατάσταση γνωστή επιστημονικά και ως φαινόμενο McGurk.
Δεν καταλαβαίνω την έκρηξή σου
Πρόκειται για ένα φαινόμενο που καταγράφηκε για πρώτη φορά το 1976 από τον ερευνητή Harry McGurk, ο οποίος μαζί με τον John MacDonald περιγράφει στη σχετική μελέτη το πώς η αντίληψη του λόγου δεν εξαρτάται μόνο από τον, ήχο αλλά επηρεάζεται και από την όραση. Ο εγκέφαλος, δηλαδή, χρησιμοποιεί πληροφορίες που λαμβάνει τόσο από τα αυτιά όσο και από τα μάτια, για να αποκωδικοποιήσει τον προφορικό λόγο.
Στη μελέτη ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να κλείσουν τα μάτια τους, ενώ άκουγαν ένα βίντεο με κάποιον που έκανε τους ήχους “ba ba.” Όταν τους ζητήθηκε να ανοίξουν τα μάτια τους και να παρακολουθήσουν το ίδιο βίντεο με προσοχή, αλλά χωρίς τον ήχο, ανέφεραν ότι έμοιαζε με το άτομο να λέει “ga ga.”
Έτσι, αυτό που ακούνε μερικοί άνθρωποι είναι εντελώς διαφορετικό από αυτό που λέγεται στην πραγματικότητα, επειδή αυτό που βλέπουν υπερισχύει αυτού που ακούν, γεγονός που πείθει τον εγκέφαλο πως ακούει κάτι εντελώς διαφορετικό.
Το παράδοξο, αλλά πέρα για πέρα αληθινό, είναι ότι το φαινόμενο McGurk εξακολουθεί να ισχύει ακόμα και όταν ο θεατής γνωρίζει εκ των προτέρων τι ακριβώς πρόκειται να ειπωθεί.
Σας ακούγεται περίεργο; Δείτε το βίντεο:
Επιστρέφοντας στην περίπτωση των μασκών, το φαινόμενο McGurk χρησιμεύει για να καταλάβουμε γιατί το να μην βλέπει κανείς τα χείλη του άλλου, μπορεί να κάνει την επικοινωνία μεταξύ μας ακόμη πιο δύσκολη.
Για παράδειγμα, το φαινόμενο αναφέρει ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούν τόσο τα μάτια τους όσο και τα αυτιά τους για να καταλάβουν τι λένε οι άλλοι γύρω τους – ακόμη και αν αυτό παράγει μερικές φορές ανακριβή αποτελέσματα.
Και ενώ είναι αλήθεια πως το φαινόμενο McGurk μπορεί συμβαίνει λιγότερο συχνά όταν καλύπτεται το στόμα ενός ατόμου, παρ’ όλα αυτά δείχνει ότι όταν το στόμα σας καλύπτεται, οι συνομιλητές σας έχουν χάσει ένα ζωτικό κομμάτι της διαδικασίας επικοινωνίας – το στόμα και τα χείλη σας.
Η κάλυψη λοιπόν του μεγαλύτερου μέρους του προσώπου σας, μπορεί να δυσκολέψει τους ανθρώπους γύρω σας να καταλάβουν πώς αισθάνεστε ή τι θέλετε να επικοινωνήσετε.
Γενικά μιλώντας, η επικοινωνία εξαρτάται τόσο από λεκτικά όσο και από μη λεκτικά στοιχεία, και η μάσκα επεμβαίνει και στα δύο, γεγονός που καθιστά δύσκολο για τους ανθρώπους να διαβάσουν τα χείλη ή να επεξεργαστούν μη λεκτικά στοιχεία. Επίσης, η κάλυψη του στόματος κάνει την ομιλία ασαφή, βάζοντας ακόμα ένα εμπόδιο στην κατανόηση των συνομιλιών.
Τι κάνουμε λοιπόν;
Ένας πολύ καλός τρόπος για να βελτιώσετε την επικοινωνία με τους άλλους φορώντας μάσκα, είναι να δοκιμάσετε και να σκεφτείτε τα μέρη του σώματός σας που είναι ορατά στον απέναντι: τα μάτια, τα φρύδια, τα χέρια και τη σπονδυλική σας στήλη (που βοηθά στον έλεγχο της στάσης του σώματος), σας βοηθούν να χρησιμοποιείτε τη γλώσσα του σώματος για να επικοινωνήσετε αυτό που θέλετε να πείτε καλύτερα.
Πιο συγκεκριμένα:
* Μπορείτε να σηκώσετε τα φρύδια σας για να δείξετε έκπληξη ή να δημιουργήσετε ένα “V” για να εκφράσετε θυμό. Τα άτομα με προβλήματα ακοής χρησιμοποιούν συχνά τα φρύδια ενός ατόμου για να ερμηνεύσουν τι λέει.
* Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε χειρονομίες για να μεταφέρετε καλύτερα αυτό που προσπαθείτε να εκφράσετε. Για παράδειγμα, οι γρήγορες κινήσεις των χεριών μπορεί να δείχνουν ότι είστε ενθουσιασμένοι για κάτι.
* Στάση σώματος: Ο τρόπος που στέκεστε μπορεί να πει πολλά για εσάς. Για παράδειγμα, η κυφωτική στάση δείχνει μελαγχολία/θλίψη. Αν στέκεστε ευθυτενείς, με τους ώμους σας τετραγωνισμένους, δείχνετε πως είστε σε επαγρύπνηση.
