Μετά τα μέσα του 19ου αιώνα, στη συνοικία της Υπαπαντής, κατώ από το κάστρο, στεγάστηκαν οι φυλακές. Εκείνη την εποχή η πόλη δε διέθετε δημόσια κτήρια, έτσι οι φυλακές στεγάστηκαν σε διάφορα μισθωμένα σπίτια τα οποία, δυστυχώς, τις περισσότερες φορές δεν πληρούσαν τις προϋποθέσεις υγιεινής και ασφάλειας.
Σύμφωνα με πληροφορίες των ΓΑΚ, το 1871 έγιναν κάποιες προσπάθειες για ανέγερση «δημοσίων φυλακών στην Ακρόπολη των Καλαμών», που όμως δεν ευοδώθηκαν. Αξίζει να σημειωθεί ότι, εκτός από ανδρικές υπήρχαν και γυναικείες φυλακές, ενώ κάθε φυλακή ήταν γνωστή με το επώνυμο του ιδιοκτήτη του καταστήματος που τη στέγαζε.
Ανδρικές φυλακές
Φυλακή Ζάρκου: Πρόκειται για φυλακές πολιτικών κρατουμένων (υποδίκων) και ολιγοποίνων(ελαφροποίνων) καταδίκων
Φυλακή Τζάνε: Ελαφροποίνων καταδίκων
Φυλακή Ρεμπού: Καταδίκων
Φυλακή Αφών Μιχαλάκου: Καταδίκω
Φυλακή Αλεξανδράκη: Ποινικές εξεταστικές φυλακές
Φυλακή Δορβαντζή: Ελαφροποίνων υποδίκων και καταδίκων
Φυλακή Ζέρβα: Καταδίκων.
Γυναικείες φυλακές
Στη συνοικία της Υπαπαντής λειτούργησαν κατά καιρούς και γυναικείες φυλακές, επίσης σε μισθωμένα σπίτια, όπως για παράδειγμα σε σπίτι του Περικλή Ζήρα, στα σκαλιά του πρώτου Γυμνασίου, κοντά στην Υπαπαντή, το οποίο κατεδαφίστηκε, για να διαπλατυνθεί η πλατεία Υπαπαντής, ή σε σπίτι ιδιοκτησίας του Αλεξανδράκειου Νοσοκομείου-Πτωχοκομείου το 1915.
Περιγραφή των φυλακών της Καλαμάτας από τον περιηγητή Thomas Wyse, το 1858
«Αντίκριζα ένα δίπατο, σε άθλια κατάσταση σπίτι, στο δεύτερο όροφο του οποίου ανέβαινε κανείς από μια πολύ ετοιμόρροπη σκάλα που οδηγούσε σε έναν εξωτερικό εξώστη, στο συνηθισμένο τουρκικό ρυθμό. Ολόκληρη η οικοδομή δεν περιελάμβανε παρά δυο δωμάτια, που έφταναν στο πλάτος του κτηρίου, και στο οποίο εισερχόταν κανείς από μια πόρτα. Κάθε δωμάτιο είχε δυο καγκελόφραχτα παράθυρα που έβλεπαν προς τον εξώστη. Τα κάγκελα γέμισαν σύντομα από πρόσωπα, που κοίταζαν από μέσα, κάθε ηλικίας και εκφράσεως, το καθένα από αυτά, ένα σημαντικό πορτραίτο, στο σιδερένιο πλαίσιό του.
Μερικοί γελούσαν, μερικοί ζητούσαν βοήθεια, άλλοι έδειχναν βλοσυροί. Οι κρατούμενοι ήταν συνωστισμένοι στο έπακρον, όπως οι θάλαμοι ενός νοσοκομείου, τα κρεβάτια το ένα δίπλα στο άλλο κάτω στο πάτωμα, πάνω τους είχαν ξαπλώσει μερικοί, άλλοι κάθονταν και άλλοι περπατούσαν πάνω-κάτω. Δεν υπήρχε ταξινόμηση ανάλογα με την ηλικία, ποινή ή περίοδο φυλακίσεως. Δεν υπήρχε απασχόληση, ελάχιστη πειθαρχία, δεν υπήρχε χώρος για άσκηση, προσευχή ή για τη λήψη γευμάτων.
Ο δεσμοφύλακας έκανε χρέη, σε μεγάλο βαθμό, διευθυντού, ενώ ο φύλακας βρισκόταν σε ένα σπίτι στην αντίθετη πλευρά του δρόμου. Εκεί που άφησε η Τουρκική Κυβέρνηση τις φυλακές εκεί βρίσκονται ακόμη. Θα ήταν δίκαιο ωστόσο να προσθέσω ότι αυτή η φυλακή της Καλαμάτας προορίζεται περισσότερο για την τιμωρία ελαφρών αδικημάτων, παρά, όπως ο Μεντερσές των Αθηνών, για περισσότερο σοβαρά εγκλήματα»
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους
Δείτε επίσης:
- Ήξερες ότι ο καλαματιανός ανακηρύχτηκε «εθνικός πανελλήνιος χορός»
- “Αναδρομή” στην Καλαμάτα της δεκαετίας του ’80 (video)
- Ήξερες ότι… οι “Πύλες του Άδη” βρίσκονταν στο νοτιότερο άκρο της Πελοποννήσου;
- “Ταξιδέψτε” Στη Μεσσηνία του 1974 (videos)
- Γνωρίζατε τις παλιές ονομασίες των χωριών της Μεσσηνίας;
