Στο Ιστορικό Κέντρο της πόλης μας και κάτω από το Φράγκικο κάστρο, στην ομώνυμη πλατεία, βρίσκεται ο μεγαλοπρεπής Μητροπολιτικός ναός της Υπαπαντής του Σωτήρος.
Στον Ιερό ναό της Υπαπαντής φυλάσσεται η ιερή εικόνα της “Παναγίας Υπαπαντής”, προστάτιδας και Πολιούχου της Καλαμάτας, αλλά και ολόκληρης της Μεσσηνίας. Σύμφωνα με την ιστορία της, κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας, μετά από όραμα που είδε ένας σταβλίτης, βρέθηκε θαμμένη και μισοκαμένη, με αλλοιωμένα τα πρόσωπα της Παναγίας και του Xριστού, στα ερείπια μικρής Εκκλησίας κατεστραμμένης από τους Tούρκους (πιθανόν το 1770) που χρησιμοποιούσαν οι κατακτητές ως στάβλο.
Στο χώρο αυτό, νοτιοανατολικά του υπάρχοντος Mητροπολιτικού και Καθεδρικού Iερού Nαού, κτίστηκε η αφιερωμένη στην Παναγία την Yπαπαντή Εκκλησία.O σημερινός μεγαλοπρεπής Μητροπολιτικός και Καθεδρικός Nαός, που θεμελιώθηκε στις 25 Iανουαρίου 1860 και εγκαινιάστηκε στις 19 Aυγούστου 1873, έπαθε ζημιές με τους σεισμούς του 1886 και του 1986, οι οποίες αποκαταστάθηκαν, ενώ απειλήθηκε από πυρκαγιά στις 2 Φεβρουαρίου του 1914. Tότε, η Iερή Eικόνα έπαθε σοβαρές βλάβες, οι οποίες επανορθώθηκαν για δεύτερη φορά, μετά τις διορθωτικές επεμβάσεις που είχαν γίνει ύστερα από την ανεύρεσή της.
H λιτάνευση της Eικόνας έγινε για πρώτη φορά το 1841, για την αντιμετώπιση κάποιας επιδημίας βαριάς μορφής (πιθανολογείται ότι ήταν πανώλη), που είχε πλήξει την πόλη. Kαθιερώθηκε, όμως, η λιτάνευση να γίνεται κάθε χρόνο, την ημέρα της γιορτής, το έτος 1884.
Φέτος, όπως κάθε χρόνο, τη μεγάλη Δεσποτική και Θεομητορική εορτή της Υπαπαντής του Χριστού την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου, η Καλαμάτα γιορτάζει και τιμά την Πολιούχο της, Παναγία Υπαπαντή.
Σύμφωνα με δελτίο τύπο του δήμου Καλαμάτας, οι θρησκευτικές εορταστικές εκδηλώσεις έχουν ήδη ξεκινήσει και θα κορυφωθούν την παραμονή της εορτής με τον Πανηγυρικό Εσπερινό και την Ιερή Αγρυπνία, στον Μητροπολιτικό και Καθεδρικό Ιερό Ναό. Την επομένη, κύρια ημέρα της εορτής, θα τελεσθεί στον πανηγυρίζοντα Mητροπολιτικό και Καθεδρικό Ιερό Nαό της Yπαπαντής του Xριστού, Πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Mητροπολίτου Mεσσηνίας κ. Xρυσοστόμου.
Τις ιερές εκδηλώσεις θα λαμπρύνει με την παρουσία του ο τέως Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος. Την κυβέρνηση στους εορτασμούς θα εκπροσωπήσει ο αναπληρωτής υπουργός Εσωτερικών, Στέλιος Πέτσας, ενώ ως εκπρόσωπος της Βουλής των Ελλήνων έχει οριστεί ο βουλευτής Μεσσηνίας, Ιωάννης Λαμπρόπουλος.
Τον εορτασμό θα λαμπρύνουν ακόμη με την παρουσία τους οι σεβασμιώτατοι μητροπολίτες Χαλκίδος κ. Χρυσόστομος, Κορίνθου κ. Διονύσιος, Ιλίου κ. Αθηναγόρας, Μεγάρων κ. Κωνσταντίνος, Καρθαγένης κ. Μελέτιος, Σταγών κ. Θεόκλητος, Φθιώτιδος κ. Συμεών και Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος. Κατά τους εορτασμούς αναμένεται να παραστούν και εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας.
Έχει ανακοινωθεί ακόμα πως μετά την ολοκλήρωση της λιτάνευσης τα καταστήματα της Καλαμάτας θα ανοίξουν κατά βούληση των ιδιοκτητών τους.
