Τα νεοκλασικά κτήρια μιας πόλης αποτελούν τα νεότερα μνημεία της, συνθέτοντας μαζί με τα υπόλοιπα δημιουργήματα, υλικά και πνευματικά, τα στοιχεία του πολιτισμού της, της πολιτιστικής κληρονομιάς της. Όλα τα μνημεία πολιτισμού, αντικατοπτρίζοντας την ιστορική πορεία και δράση του, τις αξίες ζωής και τις περιπέτειές του, αποβαίνουν τεκμήριο και μαρτυρία κάθε εποχής και σφραγίζουν την εθνική μνήμη, ανάγοντας τα ίδια τα μνημεία σε σύμβολα.
Παρακάτω αναφέρουμε κάποια από τα πιο σημαντικά κτήρια της Καλαμάτας, τα οποία έχουν τις ρίζες τους στο παρελθόν και απλώνονται στο μέλλον, κτήρια με ιστορική συνέχεια…
Δημοτικό Ωδείο
Διώροφο νεοκλασικό κτήριο με νεοαναγεννησιακά στοιχεία της δεκαετίας του 1860. Εδώ λειτούργησε το πρώτο Γυμνάσιο της Καλαμάτας.
Βιλεαρδουίνου 1, Πλ. Υπαπαντής
Μπενάκειο
Τριώροφο κτήριο ενετικού τύπου, κτίστηκε το 1742, (αρχοντικό της οικογένειας Μπενάκη) στην καρδιά του ιστορικού κέντρου της Καλαμάτας. Συγκαταλέγεται στα πλέον αξιόλογα κτήρια της πόλης. Το 1962 δωρίθηκε στην Αρχαιολογική Υπηρεσία από την οικογένεια Μπενάκη. Παρουσιάζει ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον. Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι στον κήπο του, το 1845, παρατέθηκε το επίσημο γεύμα στον Δούκα του Montpensier.
Παπάζογλου 6, Ιστορικό Κέντρο
Κτήριο Τσίγκου (πρώην έπαυλη Ψάλτη)
Κτήριο της δεκαετίας του 1880. Αποτελεί το πιο αξιόλογο οικοδόμημα του πρώιμου κλασικισμού. Πρώτος ιδιοκτήτης ήταν ο Νικόλαος Πανταζόπουλος, συνιδρυτής με τη σύζυγό του Ρεγγίνα, της Λαϊκής Σχολής (σημερινού Πνευματικού Κέντρου). Στο πέρασμα του χρόνου πέρασε σε διάφορες ιδιοκτησίες. Από το 1998 ανήκει στον δήμο Καλαμάτας. Παραχωρήθηκε το 2014 στα ΓΑΚ Μεσσηνίας.
Πλησίον Ιερού Ναού Αγίου Νικολάου
Δημαρχείο
Πρόκειται για διώροφο εκλεκτικιστικό με βορειοιταλικές επιδράσεις κτήριο. Παλιό αρχοντικό του καλαματιανού μεγαλέμπορου Παναγιώτη Ψάλτη. Εδώ φιλοξενήθηκε το 1898 ο βασιλιάς Γεώργιος ο Α΄. Στέγασε για χρόνια την Εθνική Τράπεζα.
Αριστομένους 28
Δημοτικό Πνευματικό Κέντρο (Πανταζοπούλειος Λαϊκή Σχολή)
Εδώ συστεγάζονται η Λαϊκή Βιβλιοθήκη Καλαμάτας, η Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη, η Πινακοθήκη Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης και η αίθουσα εκδηλώσεων. Το διώροφο νεοκλασικό, δωρεά της Ρεγγίνας Πανταζοπούλου, κτίστηκε το 1911. Αποτελεί μοναδικό παράδειγμα πρόσμειξης παλαιού με νέο κτίσμα. Χαρακτηριστικό του είναι το στηθαίο με διακοσμητικά αγάλματα που απεικονίζουν μορφές της Ελληνικής Μυθολογίας.
Αριστομένους 33
Ζουμπούλειο
Πρόκειται για εντυπωσιακό εκλεκτικιστικό διώροφο κτήριο του 1905. Σήμερα στεγάζει τη Δημοτική Σχολή Χορού.
Παν. Καίσαρη και Αναγνωσταρά
Εικαστικό Σχολείο ΔΕΠΑΚ
Στέγασε κατά σειρά την έπαυλη Νικολόπουλου, το Γυμνάσιο Παραλίας και σήμερα φιλοξενεί τη Σχολή Εικαστικών και την Κεραμική Σχολή του δήμου.
Ναυαρίνου και Βύρωνος
Κτήριο Τελωνείου
Το κτηριακό συγκρότημα που στεγάζει σήμερα το Λιμεναρχείο και το Τελωνείο ανοικοδομήθηκε το 1911 και βρίσκεται στην προκυμαία του λιμανιού. Η μορφή του αντικατοπτρίζει την περίοδο της οικονομικής ανάπτυξης και την άνοδο της αστικής ζωής στην παράκτια νέα πόλη.
Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο
Πρώην αρχοντικό της οικογένειας Κυριακού. Πρώιμο νεοκλασικό διώροφο κτήριο με αξιόλογα αρχιτεκτονικά και μορφολογικά στοιχεία. Το Μουσείο ιδρύθηκε από τον “Σύλλογο προς Διάδοσιν των Γραμμάτων”.
Αγ. Ιωάννου & Κυριακού 12
Αρχαιολογικό Μουσείο Μεσσηνίας (Παλαιά Δημοτική Αγορά)
Ανοικοδομήθηκε το 1929 με πρωτοβουλία του τότε δημάρχου Β. Κροντήρη για να στεγάσει την έως τότε υπαίθρια Αγορά. Το 1992 παραχωρήθηκε από τον δήμο στο Υπουργείο Πολιτισμού.
Παπάζογλου και Μπενάκη, Ιστορικό Κέντρο
Ευχαριστούμε τον Σωτήρη Θεοδωρόπουλο για τις πληροφορίες
