Όλοι θέλουμε να χαιρόμαστε ένα ωραίο σώμα τόσο το καλοκαίρι στην παραλία όσο και το χειμώνα! Πολλές φορές, όμως, αυτό αποτελεί πρόκληση ειδικά όταν είμαστε υπέρβαροι και μας ταλαιπωρούν λιγότερα ή περισσότερα παραπανίσια κιλά.
Η παχυσαρκία δεν ανήκει στις διαταραχές πρόσληψης τροφής και δεν αποτελεί γενικά ψυχική διαταραχή. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ψυχολογικοί παράγοντες που παίζουν ρόλο στην αιτιολογία της.
Ένας σοβαρός και επιβαρυντικός παράγοντας που συντελεί στην εμφάνιση και τη διατήρηση της παχυσαρκίας είναι το άγχος. Πολλές φορές θα παρατηρηθεί, ότι πολλά από τα υπέρβαρα άτομα υποφέρουν από κάποιας μορφής αγχώδους διαταραχής. Για αυτά τα άτομα η θλίψη της ματαίωσης και το άγχος που μπορούν να προκαλέσουν οι καθημερινές καταστάσεις γίνονται συναισθήματα που πολλές φορές δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν στα πλαίσια της αντικειμενικής τους σοβαρότητας. Τα βιώνουν με μεγάλη δυσκολία που όμως –όχι απαραίτητα σε ένα συνειδητό επίπεδο- ευκολότερα θα διαχειριστούν μέσα από την πράξη πρόσληψης τροφής.
Αρνητική είναι η εικόνα που παρατηρείται να έχουν συχνά τα υπέρβαρα άτομα για τον εαυτό τους. Εξαιτίας των παραπανίσιων κιλών τους νιώθουν μειωμένη την αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση τους και βλέπουν τη ζωή και το μέλλον τους αρνητικά. Έτσι, πολύ συχνά μπαίνουν τα ίδια άθελα τους σε έναν φαύλο κύκλο αυτολύπησης. Αυτό το βαρύ συναίσθημα της μη αποδοχής εαυτού για άλλη μια φορά το εκτονώνουν τρώγοντας. Καθώς όμως ηρεμούν, σειρά έχουν οι ενοχές και ο θυμός απέναντι στον ίδιο τους τον εαυτό που για άλλη μια φορά δεν μπόρεσε να πειθαρχήσει στις παρορμήσεις του.
Η διαχείριση αγχογόνων συναισθημάτων μέσα από την κατανάλωση τροφής εξηγείται συμπεριφορικά αφού το άτομο θα ανακουφιστεί μέσα από το μάσημα της τροφής και αυτό το αίσθημα της ανακούφισης θα το συνδέσει με τη συγκεκριμένη πράξη. Ψυχαναλυτικά από την άλλη μεριά, το άτομο μέσα από το φαγητό φαίνεται πως έρχεται σε επαφή με συναισθήματα ασφάλειας και πληρότητας. Έτσι, το άγχος του βρίσκει ένα καταφύγιο για να καταλαγιάσει.
Από την άλλη, πολλές φορές παρατηρούμε ένα άτομο να νιώθει σίγουρο για το κίνητρο του να χάσει το επιπλέον βάρος. Να μοιάζει συνειδητοποιημένο, στην απόφαση του αυτή. Όταν, όμως, κάνει συνεχώς δίαιτες χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα, τότε ίσως θα πρέπει να εξετάσει σε μεγαλύτερο βάθος την κατάσταση. Για ποιο λόγο θα μπορούσαν όλες αυτές οι προσπάθειες του να αποδεικνύονται άκαρπες; Είναι σημαντικό για τον ίδιο να ανακαλύψει τις υποσυνείδητες αρνητικές του πεποιθήσεις σε σχέση με τον εαυτό του και την ίδια του τη ζωή που ίσως αποτελούν εμπόδιο στην επιτυχή προσπάθεια της απαλλαγής του από τα παραπανίσια κιλά.
Επιπλέον, να αναρωτηθεί εάν υπάρχουν δευτερογενή οφέλη στο να διατηρεί το παραπάνω βάρος. Μήπως για παράδειγμα είναι ένας τρόπος για τον ίδιο να εμποδίσει τον εαυτό του από το να έρθει κοντά με κάποιον ερωτικά και να προστατευτεί από το όποιο συναισθηματικό ρίσκο αυτό μπορεί να εμπεριέχει; Μήπως απλά σε ένα επίπεδο επιβεβαιώνει τις αρνητικές του προσδοκίες σε σχέση με το πώς τον αντιλαμβάνονται οι άλλοι; Σε αυτή την περίπτωση, είναι κατανοητό πως για να μπορέσει το άτομο επιτυχώς να ακολουθήσει μια δίαιτα θα πρέπει να αντικαταστήσει τους δυσλειτουργικούς τρόπους σκέψης του, με πιο λειτουργικούς.
Να αγαπήσει και να αποδεχτεί τον εαυτό του για να σταματήσει το αυτοσαμποτάζ. Να δημιουργήσει ένα υποστηρικτικό περιβάλλον. Επιπλέον, είναι θεμιτό να αναρωτηθεί, εάν είναι στα αλήθεια έτοιμο να πραγματευτεί τις νέες συνθήκες που θα έφερνε η καινούρια του εικόνα στη ζωή του και κοιτάζοντας πλέον μπροστά να μπορέσει να διεκδικήσει όμορφα πράγματα για τον εαυτό του.
Συμβουλευτική Ψυχολόγος MSc
Ψυχοθεραπεύτρια
Καλαμάτα
