Όταν η κούραση αποδεδειγμένα δεν έχει να κάνει με οργανικά αίτια όπως π.χ. έλλειψη σιδήρου ή κάποια άλλη σωματική ασθένεια ή δυσλειτουργία, τότε η έμφαση πρέπει να δοθεί στα ψυχολογικά αίτια που μπορεί να συνδέονται με την κόπωση που μπορεί να νιώθει κάποιος.
Μια σημαντική παράμετρος που πολλοί αψηφούν είναι η συναισθηματική κούραση που επηρεάζει κατά πολύ και την ενέργεια μας σε σωματικό επίπεδο. Ψυχολογικές ασθένειες, όπως το άγχος και η κατάθλιψη, αλλά και οτιδήποτε άλλο που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά σε κάποιο βαθμό την ποιότητα του ύπνου μας, συνδέεται άμεσα με το αίσθημα της κόπωσης. Αλλά και όταν είμαστε συναισθηματικά κουρασμένοι ακόμα και το να κοιμηθούμε πολλές ώρες δεν μας βοηθά στο να νιώσουμε ξεκούραστοι. Έτσι, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος.
Η συναισθηματική κούραση τις περισσότερες φορές μπορεί να επέλθει και μέσα από κοινωνικά αίτια όπως προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίζει κάποιος στη δουλειά του, ανεργία, πένθος, διαταραγμένες οικογενειακές σχέσεις ή το τέλος μιας σημαντικής σχέσης. Ακόμα και μια μεγάλη αλλαγή ζωής, όπως μια μετακόμιση σε ένα νέο μέρος ή η αλλαγή καριέρας ακόμα και όταν αυτό είναι για καλό, μπορούν να οδηγήσουν σε ψυχολογική και συναισθηματική κόπωση.
Συνήθως, εκδηλώνεται ψυχοσωματικά με μυοσκελετικούς πόνους στο σώμα μας αλλά και με προβλήματα συγκέντρωσης. Όταν δεν αντιμετωπίζεται εγκαίρως μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Αλλά ποιά είναι εκείνα τα οποία φαίνεται να κατακερματίζουν τα επίπεδα ενέργειας μας και μας οδηγούν σε ψυχολογική και συναισθηματική κούραση; Τα σημαντικότερα αίτια φαίνεται να είναι:
– Το μη δημιουργικό άγχος. Όταν υπάρχει σε μόνιμη βάση, το σώμα μας μπαίνει αυτόματα σε μια κατάσταση συνεχούς πάλης και φυγής, με αποτέλεσμα να είναι συνεχώς σε υπερδιέγερση και να μην χαλαρώνει.
– Το να σκεπτόμαστε συνεχώς τα αρνητικά του παρελθόντος, ζώντας και ξαναζώντας τις ίδιες στιγμές και καταστάσεις σκεπτόμενοι τι θα μπορούσαμε να έχουμε κάνει διαφορετικά. Το παρελθόν δεν μπορεί να αλλάξει και όσο το σκαλίζουμε κουβαλάμε ένα φορτίο που δεν έχει κανέναν παραλήπτη.
– Το να θυματοποιούμε συνεχώς τον εαυτό μας στο τώρα, κατηγορώντας ανθρώπους και καταστάσεις για όλα αυτά που μας ενοχλούν στη ζωή μας. Η θυματοποίηση φέρνει εγκλωβισμό, και ο εγκλωβισμός με τη σειρά του κούραση και εκνευρισμό. Ακόμα και κατάθλιψη.
– Οι ενοχές. Τίποτα από ότι έγινε στο παρελθόν δεν μπορεί να αλλάξει. Το να τιμωρούμε ξανά και ξανά τον εαυτό μας για τα λάθη του παρελθόντος δεν έχει καμία αξία. Το μόνο που έχει αξία είναι να μάθουμε από αυτά και να αποφύγουμε να τα ξανακάνουμε στο τώρα και στο μέλλον.
– Το να αναλαμβάνουμε περισσότερες ευθύνες από αυτές που αντέχουμε τελικά να διευθετήσουμε.
– Το να λέμε “ναι” όταν εννοούμε “όχι”. Δεν γίνεται όλοι να είναι ευχαριστημένοι μαζί μας αλλά μπορούμε να είμαστε εμείς ευχαριστημένοι και αληθινοί με τον εαυτό μας, βάζοντας όρια στα “θέλω” των άλλων όταν αυτά νιώθουμε ότι στερούν κάτι από εμάς.
– Το να εστιάζουμε συνεχώς σε αυτά που δεν έχουμε και όχι σε αυτά που έχουμε. Το να ξεκινήσουμε να γράφουμε μια λίστα καθημερινά, με όλα εκείνα που έχουμε στη ζωή μας και για τα οποία είμαστε ευγνώμονες, ίσως βοηθήσει στο να αλλάξουμε τον προγραμματισμό της αρνητικής μας σκέψης.
– Ο θυμός. Ο θυμός όταν είναι χρόνια εσωτερικευμένος δεσμεύει πολύ μεγάλο κομμάτι της ενέργειας μας. Μια πρακτική συγχώρεσης απέναντι σε αυτούς που μας πλήγωσαν αλλά και απέναντι στον ίδιο μας τον εαυτό μπορεί να μας βοηθήσει στο να απαλλαγούμε από αυτόν.
– Το να διατηρούμε συντροφικές, φιλικές και κοινωνικές σχέσεις με ανθρώπους που δεν μας κάνουν καλό. Με ανθρώπους που αρέσκονται στο να μιζεριάζουν και να μας μιλούν μόνο για αυτά που πάνε στραβά. Με ανθρώπους που δεν μας “νιώθουν”, που θα μας ακούσουν με καχυποψία και θα αντιμετωπίσουν την καθημερινότητα με κακομοιριά και κυνισμό.
Ο καθένας από εμάς, μπορεί να επανακτήσει την ισορροπία του, αρκεί να επαναπροσδιορίσει τις προτεραιότητες του, να βρει χρόνο για τον εαυτό του και κρατώντας κοινωνικές επαφές με ανθρώπους που είναι στηρικτικοί και με θετική βλέψη απέναντι στη ζωή. Χρειάζεται να είμαστε ξεκούραστοι και με καθαρό μυαλό για να μπορέσουμε να δημιουργήσουμε μια καλύτερη ζωή για εμάς και για τους ανθρώπους γύρω μας.
Συμβουλευτική Ψυχολόγος MSc
Ψυχοθεραπεύτρια
Καλαμάτα
