Πολλοί από εμάς πιστεύουμε ότι τα “πρέπει” που συχνά επιβάλλουμε στον εαυτό μας, μας οδηγούν στο να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Τις περισσότερες φορές αυτά, έχουν δημιουργηθεί από τους ίδιους τους κανόνες που ακολούθησαν κάποτε τυφλά οι γονείς μας -κληρονομιά- από τις παλιότερες γενιές ή από κανόνες που έφτιαξαν οι ίδιοι, προκειμένου να προφυλάξουν τον εαυτό τους από δυσάρεστες εκπλήξεις. Πίστεψαν πως μέσα από αυτούς τους κανόνες, θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν με επιτυχία το γρίφο της ζωής.

Τα “πρέπει” αποτέλεσαν έτσι την πυξίδα για να μπορέσει να βρει κάποιος τη θέση του στον παραδείσο.

Βέβαια, δεν ήταν μόνο οι γόνεις μας μόνο αυτοί που ενστάλαξαν αυτά τα κουτάκια κανόνων μέσα μας, σαν άλλο ένα λογισμικό που χρειαζόταν να έχουμε προκειμένου να βγούμε “εκεί έξω” και να τα καταφέρουμε. Ήταν και οι δάσκαλοι και καθηγητές μας, οι κοντινοί μας άνθρωποι που εμπιστευόμασταν αλλά και ολόκληρο το κοινωνικό πεδίο όπου ανήκαμε και ανήκουμε.

Τα “πρέπει” των άλλων λοιπόν, που κατα κάποιο τρόπο κατάπιαμε αμάσητα, έγιναν έμμεσα και χωρίς να το καταλάβουμε, μια προσταγή για το πώς θα ζήσουμε. Κατέληξαν μια εξωτερική απαίτηση στην ουσία, που υιοθετήσαμε και την κάναμε δικιά μας, προκειμένου να νιώσουμε ότι αξίζουμε, ότι είμαστε αποδεχτοί από τους σημαντικούς άλλους, ότι ανήκουμε στην ομάδα και ότι βαδίζουμε στο σωστό μονοπάτι.

Το να ζήσει όμως κάποιος τη ζωή του σύμφωνα με τα “πρέπει” των άλλων, είναι ένας σίγουρος τρόπος για να οδηγηθεί στη δυστυχία. Γιατί είναι τα δεσμά αυτών των “πρέπει” που δεν τον αφήνουν ελεύθερο να δει τον ίδιο του τον εαυτό και τις ανάγκες του ώστε με ευκολία να επιλέξει αυτό που πραγματικά θέλει. Μέσα στα κουτάκια των άλλων, είναι πολύ εύκολο κάποιος να χαθεί μη έχοντας αναπτύξει ο ίδιος, την κριτική του σκέψη ώστε να ξεχωρίσει το δικό του σωστό και λάθος και την αυτοπεποίθηση για να ζήσει έχοντας οδηγό μοναχά τις ολόδικές του αξίες.

Με αυτόν τον τρόπο δεν έχει πια τη δικαιολογία, του “εγώ απλά ακολουθούσα διαταγές” απέναντι στους άλλους αλλά και απέναντι στον ίδιο του τον εαυτό. Έρχεται πια σε επαφή με τον ενήλικα μέσα του. Εκείνον που παίρνει την ευθύνη των επιλογών του και που είναι πρόθυμος να πληρώσει τις συνέπειες από τα πιθανά λάθη του όταν και αν χρειαστεί. Γιατί λάθη πάντα γίνονται. Ακόμα και όταν ακολουθούμε κανόνες. Ειδικά τους κανόνες που είναι ραμμένοι και κομμένοι σε μέτρα άλλων.

Την ίδια στιγμή όμως, είναι το ενήλικο κομμάτι μέσα μας που όταν ερχόμαστε σε επάφη με αυτό μας σπρώχνει στο να διεκδικήσουμε την ελευθερία μας στο να ζήσουμε όπως θέλουμε. Είναι εντάξει να κάνουμε λάθη. Δεν υπάρχει κανένας που να είναι αλάνθαστος.  Δε χρειάζεται να πάμε από τους έτοιμους τους δρόμους. Ας φτιάξουμε δικούς μας. Σκαμμένους από τα βήματά μας. Ας θυμόμαστε ότι, εφόσον είμαστε ενήλικοι, ό,τι και να κάνουμε στη ζωή μας είναι επιλόγη. Αυτό μας γεμίζει με μια ευθύνη αλλά και με μια δύναμη που προέρχεται από τη γνώση πως όταν ανατρέπουμε τα “πρέπει” δίνουμε χώρο στα “θέλω” μας!

Ελλαδικό
Χαριέττα Λιακάκη
Η Χαριέττα Λιακάκη είναι ψυχολόγος με σπουδές στη Μεγάλη Βρετανία και μάστερ επιστημών (MSc) στη Συμβουλευτική Ψυχολογία. Έχει κάνει επιπλέον μετεκπαίδευση στην προσέγγιση ψυχοθεραπείας Γκεσταλτ και είναι ειδικευμένη στις θεραπείες ψυχικού τραύματος EMDR, Brainspotting και CRM. Στην Καλαμάτα διατηρεί ιδιωτικό γραφείο. Άρθρα της στο Kalamata IN δημοσιεύονται κάθε δεύτερη Δευτέρα.