Πολλοί είναι αυτοί οι άνθρωποι που δυσκολεύονται πολύ στο να μάθουν να ζητούν αυτό που θέλουν ή στο να πουν καθαρά αυτό που σκέφτονται.
Τα αίτια πολλές φορές κρυμμένα σε έναν διαστρεβλωμένο τρόπο σκέψης που αν κάποιος ακούσει προσεκτικά, το μήνυμα που επικοινωνείται από κάτω είναι: «το πώς νιώθω εγώ δεν έχει σημασία, εσύ μπορείς να με εκμεταλλευτείς αφού οι δικές σου ανάγκες είναι πιο σημαντικές από τις δικές μου».
Παρότι, λοιπόν, δεν διεκδικούν αυτό που θέλουν – λόγω της δυσκολίας τους να εκφράσουν ξεκάθαρα την επιθυμία τους – την ίδια στιγμή ενδόμυχα περιμένουν από τον άλλον, να μαντέψει την πραγματική ανάγκη τους και να την εκπληρώσει. Έτσι μηδενίζεται το ρίσκο μιας πιθανής άρνησης του άλλου σε αυτό που θα του ζητηθεί και συνεπώς της όποιας απογοήτευσης που θα ακολουθήσει σαν αποτέλεσμα. Γιατί στους ανθρώπους που δυσκολεύονται να «ζητήσουν» ή να πουν το «όχι» συχνά δυο πράγματα συμβαίνουν: δεν κατανοούν σε βαθύτερο επίπεδο τον εαυτό τους – άρα και τις ανάγκες τους – και δεν θεωρούν τον εαυτό τους τόσο σημαντικό, ώστε να μπορέσουν να ζητήσουν αλλά και να δεχθούν φροντίδα από κάποιον.
Επιπλέον, στο δικό τους σκεπτικό, κάποιος που ξεκάθαρα δηλώνει τις βαθύτερες επιθυμίες του, ίσως φανεί μη αρεστός στους άλλους με κίνδυνο στο τέλος να τον απορρίψουν ή να βρεθεί αντιμέτωπος. Το να φαίνονται έτσι το «καλό παιδί» που λέει σε όλα «ναι» και δεν δημιουργεί προβλήματα, είναι ζωτικής σημασίας, αφού με αυτόν τον τρόπο τα πάνε καλά με όλους και σπάνια είναι αυτοί που θα κατηγορηθούν στο τέλος, αν τα πράγματα πάνε στραβά. Αφήνουν, λοιπόν, τους άλλους να πάρουν τις αποφάσεις και σίγουρα το κέρδος στο τέλος είναι η αποφυγή της σύγκρουσης και η διατήρηση της καλής τους εικόνας.
Δείγματα παθητικής συμπεριφοράς:
- Άλλο λέω και άλλο εννοώ
- Λέω ναι ενώ θέλω να πω όχι
- Δεν εκφράζω τις πραγματικές μου σκέψεις επιλέγοντας τον δρόμο της σιωπής
- Απολογούμαι για πράγματα τα οποία καταβάθος δεν θεωρώ δικό μου λάθος
- Δεν εκφράζω τα «θέλω» μου με σαφήνεια
- Χρησιμοποιώ συχνά εκφράσεις τύπου «αν δε θα ήταν πολύ δύσκολο για εσένα….αλλά… κάνε ό,τι θέλεις…»
- Ο τόνος της φωνής πολλές φορές είναι αργός, ασταθής και με χαμηλή ένταση
- Αποφεύγω καταστάσεις όπου χρειάζεται να βάλω ξεκάθαρα όρια
Στην πραγματικότητα, το άτομο που συμπεριφέρεται παθητικά, κρύβει μέσα σε αυτή του τη συμπεριφορά και μια κάποια έλλειψη σεβασμού για την ικανότητα των άλλων να μπορούν να αντέξουν την απογοήτευση, να πάρουν την ευθύνη του εαυτού τους και να βρουν τη λύση στο όποιο πρόβλημά τους μόνοι, χωρίς να χρειάζονται απαραίτητα τη βοήθεια κάποιου άλλου.
Το κόστος στο τέλος, όμως, είναι μεγάλο. Η κατάληξη είναι οι άλλοι να έχουν συχνά παράλογες απαιτήσεις από τον ίδιο αφού οι σχέσεις εξ αρχής έχουν θεμελιωθεί πάνω σε λάθος βάσεις. Όταν το άτομο αποφασίσει να αλλάξει τη συμπεριφορά του και να γίνει πιο διεκδικητικό μες τη σχέση είναι πολύ πιο δύσκολο πλέον να αλλάξει το μοτίβο της και χρειάζεται πολύ μεγαλύτερη προσπάθεια. Παρόλα αυτά, αξίζει τον κόπο να προσπαθήσει. Τολμώντας να εκθέσει πλέον τα πραγματικά του «θέλω» καταλήγει να έχει ανθρώπους γύρω του που τον αποδέχονται αληθινά για αυτό που είναι και όχι επειδή κρύβει τις σκέψεις του για να μην γίνει δυσάρεστος. Νιώθει επιτέλους ελεύθερος να είναι ο εαυτός του και αυτό έχει ανεκτίμητη αξία για την ψυχική του υγεία. Γιατί όταν με κάθε κόστος προσπαθεί να πνίξει τα δυσάρεστα συναισθήματα που δεν εκφράζει, καταλήγει να μην μπορεί να νιώσει στην καθημερινότητα του και τα θετικά, όπως η χαρά και η ικανοποίηση.
Συμβουλευτική Ψυχολόγος MSc
Ψυχοθεραπεύτρια
Καλαμάτα
Δείτε επίσης:
Γιατί επιμένουμε σε συντροφικές σχέσεις που δεν μας κάνουν χαρούμενους;
