Περιμένοντας στα παρασκήνια είδαμε την Ελένη Ράντου να μας πλησιάζει. Ευδιάθετη, κρατώντας το σκυλάκι της, χαιρέτησε τους συμπρωταγωνιστές της και μας καλωσόρισε. Άνετη, χαλαρή, χαρούμενη αλλά με ένα μελαγχολικό βλέμμα ξεκίνησε να μας μιλάει συγκινημένη για την ανταπόκριση του κόσμου αλλά και για τα βαθύτερα νοήματα της παράστασης…
Τα φώτα χαμηλώνουν. Ησυχία. Η παράσταση ξεκινά με έναν μικρό μονόλογο της Ελένης Ράντου και η πλοκή ξεδιπλώνεται μπροστά στα μάτια των θεατών… Οι κωμικές και αστείες σκηνές διαδέχονται τις έντονες και συναισθηματικές. Ένα νεοελληνικό έργο με χιούμορ, συγκινησιακό στοιχείο και λυρισμό που δεν κέρδισε άδικα το βραβείο «Κάρολος Κουν» και το αθηναϊκό κοινό τα τρία τελευταία χρόνια.
Ο «Κατάδικός μου» κέρδισε και το κοινό της Καλαμάτας. Όταν έπεσε η αυλαία οι θεατές χειροκροτούσαν για ώρα τους ηθοποιούς, ενώ το κλίμα ήταν φορτισμένο από το έντονο φινάλε.
Το έργο έκρυβε βαθύτερα μηνύματα και αλήθειες για τη ζωή που καμουφλάρονταν κάτω από τις συγγραφικές και σκηνοθετικές τεχνικές. Αλλά καλύτερα ας μυηθούμε στον κόσμο της παράστασης μέσα από τα λόγια της ίδιας της ηθοποιού:
Ο τίτλος της παράστασης «Κατάδικός μου» είναι ένα λογοπαίγνιο. Μιλάει για μια σχέση εξάρτησης και φόβου;
Ακριβώς. Και αυτά πάνε πάντα μαζί. Άμα υπάρχει σχέση φόβου υπάρχει και σχέση εξάρτησης και το αντίθετο… Η παράσταση μιλάει για την αίσθηση που έχεις όταν νιώθεις πως το έδαφος κινείται κάτω από τα πόδια σου, για την ανασφάλεια, για την αγωνία να έχεις δικά σου πράγματα – να δεις πού ανήκεις…
Και γιατί να μένουμε σε μια σχέση στην οποία νιώθουμε εγκλωβισμένοι;
Γιατί μπορεί να νιώθεις ασφάλεια, γιατί μπορεί να φοβάσαι τη μοναξιά, γιατί μπορεί να μεταφράζεις με έναν τρόπο διαφορετικό την αγάπη. Δεν ξέρω αν κάτι το οποίο το αγαπάς δε σου δημιουργεί και εξάρτηση. Και το φαγητό εξάρτηση είναι. Είναι σαν να λες «γιατί να τρώμε»!
Στον κύκλο των αναζητήσεων που γίνονται μέσα από το έργο ως προς το που ανήκουμε και στο πόσο ξένοι γινόμαστε με τον εαυτό μας, υπάρχει και ένας ρόλος μετανάστη ο οποίος νιώθει έτσι κι αλλιώς ξένος, γιατί είναι μακριά από τη χώρα του. Γενικά το έργο αγγίζει θέματα που είναι συγγενικά αλλά το κεντρικό του είναι ο φόβος. Όλοι οι ήρωες διακατέχονται από ένα φόβο!
Το γεγονός ότι είναι τόσο ρεαλιστικό το κάνει τόσο πετυχημένο;
Δεν ξέρω αν είναι ο ρεαλισμός του… Η αλήθεια του! Και το ότι κάποιος ταυτίζεται πολύ βλέποντάς το. Και το ακούμπισμά του πάνω στην ανθρώπινη ψυχή είναι πολύ ειλικρινές.
Εσείς έχετε βιώσει ανάλογα συναισθήματα;
Δε νομίζω πως υπάρχει άνθρωπος που κάποια στιγμή δεν έχει βιώσει ένα συναίσθημα απόρριψης ή απελπισίας σε μία απώλεια είτε σχέσης είτε ύπαρξης οπότε και αυτό μέσα στη ζωή είναι. Ίσως το έχουν νιώσει πολλοί περισσότεροι απ’ ότι νομίζουμε, και φανταζόμουνα και εγώ, για να ταυτίζονται έτσι.
Όνειρα…; Λειτουργώ συνήθως πιο παρορμητικά. Θέλω να κάνω πράγματα πάντα που επικοινωνεί η ψυχή μου με αυτά, όχι ο εγκέφαλός μου. Μακάρι να έχω το κουράγιο να ακολουθώ την ψυχή μου – «Follow your heart»…
Έχετε δηλώσει πως προτιμάτε το ρόλο συγγραφέα, γιατί;
Ο ρόλος του συγγραφέα είναι πιο ολοκληρωμένος, πιο δημιουργικός. Αν γράψεις μια σελίδα νιώθεις ελευθερία και δημιουργικότητα σε αντίθεση με τον ηθοποιό που εκτελεί κάτι το οποίο είναι έτοιμο. Σου φαίνεται ότι κάνει ένα μικρότερο κομμάτι δουλειάς από αυτό που κάνει ένας συγγραφέας. Βέβαια είναι πολύ πιο οδυνηρή η εμπειρία της συγγραφής γι αυτό και δεν μπορώ να την κάνω και πολύ συχνά. Είναι πολύ μοναχική, πρέπει να ξεκοπείς πολύ από τον κόσμο, πρέπει να απομονωθείς, να «γρατζουνίσεις» πολύ την ψυχή σου. Είναι ένα είδος ψυχοθεραπείας. Αλλά και η ψυχοθεραπεία είναι εξίσου οδυνηρή. Όταν παίζεις, ως ηθοποιός, έχεις μια αίσθηση επαφής, που αυτό δεν το έχεις όταν γράφεις – είσαι πολύ μόνος.
Τώρα έχετε και τις δύο ιδιότητες. Συνυπογράφετε το έργο με τη Σάρα Γανωτή και το Νίκο Σταυρακούδη ενώ ταυτόχρονα πρωταγωνιστείτε σε αυτό…
Όταν περνάς από τη μία ιδιότητα στην άλλη, από τον ένα ρόλο στον άλλο, μετά την απομόνωση έρχεσαι σε επαφή με τον κόσμο και ισορροπείς, αλλά είναι δύο λειτουργίες τόσο διαφορετικές που όταν παίζω σε έργα που τα έχω γράψει, τον πρώτο χρόνο δεν μπορώ να μπω εύκολα στο ρόλο του ηθοποιού, πάντα κοιτάω το κείμενο. Ακούω το κείμενο αντί να σκέφτομαι πώς να παίξω το κείμενο και με ενδιαφέρει πώς παίζουν οι άλλοι περισσότερο από εμένα, γιατί νιώθεις ότι όλοι οι ρόλοι είναι παιδιά σου.
Ήμουν σίγουρη πως σε σχέση με τον κλειστό χώρο θα χαθεί ένα 30% της ευαισθησίας του έργου, της ταύτισης που είχε ο κόσμος. Όταν είδα ότι αυτό επιτυγχάνεται και στον ανοιχτό χώρο ήταν μεγαλύτερη η έκπληξη. Δεν το φανταζόμουν. Πίστευα ότι και η κωμωδία κατά 20% θα χαθεί, γιατί στο κλειστό θέατρο μας βλέπουν σε «κοντινό πλάνο». Φανταζόμουν πως στο μακρινό πλάνο δεν θα λειτουργεί η ίδια σχέση κι όμως ευτυχώς διαψεύστηκα.
Πώς αποφασίσετε να κάνετε περιοδεία;
Πρέπει να ένιωσα κάποια στιγμή πολλή ασφάλεια με την τόση αγάπη που έχουμε πάρει γιατί δεν είμαι τύπος περιοδείας ούτε πολυεκδρομικός. Ένιωσα πολλή ασφάλεια και με την παρέα που φτιάχτηκε και με τη συνθήκη του έργου. Μέσα μου έλεγα πως αν ήθελα κάποτε να περιοδεύσω θα ήθελα με ένα έργο σαν αυτό, που επικοινωνεί με τον κόσμο, που δεν είναι μόνο υποκριτικό το ενδιαφέρον… να μοιραστούμε με τον κόσμο σκέψεις. Αυτή ήταν η ιδανική ευκαιρία. Τώρα η συγκυρία της περιοδείας με την εποχή που διανύουμε δεν ήταν ιδανική, η εποχή μας είναι πολύ δύσκολη για τέτοια βήματα.
Είχα πει θέλω να κάνω περιοδεία στη ζωή μου. Το ‘κανα και αυτό! Για μένα ήταν υπέρβαση. Να νικήσεις φόβους, βολέματα πάλεψα με πολλούς δαίμονες για να τα βγάλω πέρα. Είμαι άνθρωπος του προγράμματος, τελειομανής. Το να παίζεις και να περνάνε γάτες, να βαράνε καμπάνες θα μου φαινόταν αδιανόητο. Θεωρώ πως είναι μια μεγάλη νίκη μου ότι το ‘κανα. Σε έναν άνθρωπο τελειομανή που αγαπάει να τακτοποιεί τα πράγματα η απόλυτη αταξία μιας περιοδείας μπορεί να τον φέρει στη σχιζοφρένεια και όταν ξεκίνησα, έπαθα μεγάλο σοκ. Ακόμα και με το γεγονός ότι σε κάθε μέρος το σκηνικό στήνεται λίγο διαφορετικά. Μεγάλη εκπαίδευση. Νιώθω ότι περνάω στρατιωτικό.
Ο κινηματογράφος δεν είναι μια συνθήκη στην Ελλάδα εύκολη. Και μια εμπειρία μικρή που είχα… δεν ξέρω εγώ δεν έχω νιώσει σε άλλο χώρο εκτός από το θέατρο πως εκεί ανήκω ούτε καν στην τηλεόραση. Ο κινηματογράφος έχει πάρα πολύ περίμενε και εγώ είμαι ανυπόμονος άνθρωπος, δεν μπορώ να περιμένω 7 ώρες για να κάνω ένα πλάνο.
Έχουν αλλάξει τα όνειρά μας, τώρα, διανύοντας την κρίση;
Τώρα στην κρίση τα όνειρά μας είναι πιο σεμνά και ταπεινά, πιο προδομένα, κατασταλαγμένα και καμιά φορά και πιο σχιζοφρενικά. Είναι πώς θα διαχειριστείς όλη αυτή την κρίση. Άλλοι θέλουν να φύγουν, άλλοι θέλουν να γυρίσουμε σε αυτό που είχαμε πριν, κάτι το οποίο είναι ανέφικτο, Γιατί αυτό που θα έρθει, ακόμα και αν έχει την ίδια οικονομική πραγματικότητα, θα είναι κάτι άλλο. Αν δε συνειδητοποιήσουμε ότι δε θα έρθει το παλιό, δε θα κάνουμε καλά όνειρα… θα βλέπουμε εφιάλτες. Είναι μεγάλη αγωνία να βλέπεις πως έρχονται άλλα δεδομένα και να μην ξέρεις ποια θα είναι αυτά…
Είναι η πρώτη φορά που έρχεστε στην πόλη μας;
Δεν είμαι τύπος ταξιδιωτικός, δεν έχω επισκεφτεί πολλές πόλεις και δε φανταζόμουνα ότι μια πόλη που είναι μεγάλο αστικό κέντρο μπορεί να είναι και θέρετρο συγχρόνως. Αυτό με έχει εκπλήξει πολύ ευχάριστα… ότι σε 10 λεπτά πήγαμε σε μια υπέροχη παραλία! Γενικά με έχει εκπλήξει η Πελοπόννησος σε σχέση με τη Βόρεια Ελλάδα… Εδώ περισσότερο μαλακή ψυχή οι άνθρωποι. Πάνω ίσως είναι πιο ζορισμένοι οι άνθρωποι, εδώ είπα «εντάξει μπορεί να υπάρξει και κάποια ελπίδα» – στη Βόρεια Ελλάδα τρομάξαμε με την ερήμωση που είδαμε στις πόλεις.
*Με αυτή τη σημαντική παραγωγή, που τα τελευταία τρία χρόνια ανέβηκε με επιτυχία στην Αθήνα, αποφάσισε, για πρώτη φορά, η Ελένη Ράντου να ταξιδέψει αυτό το καλοκαίρι σε όλη την Ελλάδα και να επικοινωνήσει με το εκτός των τειχών κοινό. Ο “Κατάδικός μου”, που συνυπογράφουν η Ελένη Ράντου, η Σάρα Γανωτή και ο Νίκος Σταυρακούδης, κέρδισε και τις προτιμήσεις των κριτικών, δίνοντάς του το Βραβείο Ελληνικού Έργου “Κάρολος Κουν” το 2012. Στην πόλη μας η παράσταση ανέβηκε στο Κάστρο Καλαμάτας την Τρίτη 5 Αυγούστου και την Τετάρτη 6 Αυγούστου.
